Blog: Voedsel-overgevoeligheid

Overgevoelig voor... eten!

Of het nu door een allergie komt of niet, als je last krijgt na het eten van bepaalde voeding is dat altijd vervelend. Het liefst zijn we zo snel mogelijk van de klachten af en gaan we weer verder waar we gebleven waren, maar dit werkt lang niet altijd zo. Ben je ook nieuwsgierig hoe dat nu precies zit als je een overgevoeligheid voor bepaald voedsel hebt?

Het is vrij ingewikkeld, maar ik ga proberen om het aan je uit te leggen!



Allereerst zijn er meerdere vormen van voedselovergevoeligheid. Voedselovergevoeligheid is namelijk de overkoepelende term voor alle terugkerende klachten die ontstaan na het eten van bepaald voedsel.

 

Allergische reactie

Als je in de tabel kijkt, zie je dat we onderscheid maken tussen een allergische reactie op voedsel en een niet-allergische reactie op voedsel.

Een allergische reactie wordt veroorzaakt door ons immuunsysteem, die doorgaans ongevaarlijke eiwitten als vijandige stoffen ziet. Deze eiwitten noemen we allergenen, omdat zij een allergische reactie kunnen opwekken. Het lichaam wil deze eiwitten onschadelijk maken en daarom worden deze aangevallen. Heel raar natuurlijk, maar ons lichaam denkt goed bezig te zijn en je te behoeden voor iets heel ergs. Maar in feite krijg je juist last van deze aanvallen. Bij deze oorlogsvoering komt er histamine vrij; dit is een stof die wij altijd in ons lichaam hebben. Het zorgt onder andere voor ons slaapritme en de prikkeloverdracht in onze hersenen. Maar, als er ineens veel histamine op een plek vrij komt, gaat het ons irriteren. Huiduitslag, prikkelende en tranende ogen, niezen; histamine did it! En nee, het zijn dus eigenlijk niet eens de allergenen waar je klachten van krijgt, maar van een overdosis aan histamine.

 

Allergie met antistoffen

Antistoffen zijn een soort soldaatjes die alleen een bepaalde stof kunnen aanvallen. Ons lichaam kan deze soldaatjes vormen om te vechten tegen het soort eiwit waar je allergisch voor bent. Deze antistoffen worden lange tijd bewaard en komen direct in actie wanneer je het eiwit waar je allergisch voor bent, weer eet. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een koemelk-eiwitallergie.

Eigenlijk is dit hetzelfde principe als wanneer je ingeënt wordt tegen een bepaalde ziekte! Alleen is het verschil dat het bij een inenting de bedoeling is dat je antistoffen vormt, en bij het eten van voedsel natuurlijk niet.

 

Allergie zonder antistoffen

Je kunt ook allergisch zijn voor een bepaalde voedingsstof, zonder dat je lichaam er antistoffen tegen aanmaakt. Er ontstaan echter wel ontstekingen na inname van een allergeen. Dit is wat er gebeurt bij coeliakie. En voor de oplettende lezer, coeliakie valt volgens deze criteria inderdaad onder de voedselallergieën. Toch wordt dit een voedselintolerantie genoemd! Hier komt hoogstwaarschijnlijk ook de verwarring met een tarweallergie uit voort.

 

Niet-allergische reactie

Bij een niet-allergische reactie is het immuunsysteem niet betrokken, bij een allergische reactie wel. Even simpel uitgelegd is dit het grootste verschil tussen beiden. Het lichaam valt geen voedingsstoffen aan, maar in dit geval is het meer een onvermogen om de voedingsstof te kunnen verteren. Er ontbreekt bijvoorbeeld een enzym, dat je kunt zien als soort van hamertje dat een stof in stukjes breekt. Als dit hamertje ontbreekt, ontstaat er een kleine paniekreactie in ons lichaam waardoor er klachten ontstaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een lactose-intolerantie.

 

Glutensensitiviteit

De glutensensitiviteit is een voedselovergevoeligheid die niet helemaal in de tabel past, maar ik wil hem toch even benoemen, omdat ik er twee weken geleden kort over geschreven heb. Dit lijkt namelijk op coeliakie, maar er is toch een verschil. Artsen kunnen je testen op coeliakie als je daarvan verdacht wordt. Echter kan het zo zijn dat artsen geen aanwijzingen vinden voor coeliakie, maar je toch klachten krijgt na het eten van gluten. Als je stopt met het eten van gluten en de klachten toch verminderen, wordt het een glutensensitiviteit genoemd.



Ik hoop dat ik je weer wat bijgeleerd heb over voedselovergevoeligheid en je nu wellicht mensen in je omgeving met dergelijke klachten beter kunt begrijpen. De stukjes die ik schrijf zijn trouwens bedoeld om je te informeren, dus heb je het idee dat je past in het klachtenpatroon? Bespreek dit dan altijd met je huisarts en stel zelf geen diagnose.

Gezonde groet,

Willemijn Zwinkels
Voedingsdeskundige bij de Meesterbakker